Karaciğerin uzun süreli hasar görmesi sonucu oluşan ciddi bir hastalıktır. Bu durum, karaciğerin normal dokusunun yerini yara dokusunun almasıyla gelişir. Karaciğer sirozu, karaciğerin işlevlerini yerine getirememesine ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. En yaygın nedenleri arasında kronik alkol kullanımı ve hepatit B veya C enfeksiyonları bulunur. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.
Karaciğer Sirozu Belirtileri Nelerdir?
Sürekli yorgunluk ve enerji kaybı, karaciğerin yeterince çalışmadığını gösterebilir. İştah kaybı ve açıklanamayan kilo kaybı, karaciğer sirozu belirtilerindendir. Cildin ve göz aklarının sararması görülebilir. Karaciğerin bilirubin adı verilen bir maddeyi yeterince işleyememesi nedeniyle oluşur. Karaciğerdeki hasar nedeniyle karın boşluğunda sıvı birikmesi sonucu şişkinlik meydana gelir. Karaciğerin işlevsizliği nedeniyle vücutta sıvı birikmesi, bacaklar ve ayaklarda şişliklere neden olur. Safra asitlerinin birikmesi nedeniyle ciltte kaşıntı görülebilir.
Bilirubin düzeylerindeki değişiklikler, idrarın koyu, dışkının ise soluk renkte olmasına neden olabilir. Karaciğerin pıhtılaşma faktörünü yeterince üretememesi ciltte kolay morarma ve kanamaya neden olur. Karaciğerin toksinleri yeterince filtreleyememesi, beyin fonksiyonlarında bozulmalara neden olabilir. Burun kanamaları ve diş eti kanamaları görülebilir.
Karaciğerin kan pıhtılaşma işlevindeki bozulmalar bu tür kanamalara yol açabilir. Karaciğerin işlevlerini yerine getirememesi sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkiler yapabilir. Özofagus varisleri nedeniyle iç kanama meydana gelebilir. Bu da kanlı kusmaya veya dışkıya neden olabilir. Karaciğer sirozu belirtileri ciddi olduğunda, acil tıbbi müdahale gereklidir. Belirtileri yaşıyorsanız, bir gastroenteroloji cerrahisi uzmanına başvurmanız önemlidir.
Karaciğer Sirozu Neden Olur?
Uzun süreli ve aşırı alkol tüketimi, karaciğerde sürekli bir toksik etki yaratır. Karaciğer hücrelerinin zarar görmesine ve sonunda siroza yol açabilir. Kronik viral hepatit enfeksiyonları, karaciğerde iltihaplanmaya neden olur. Bu enfeksiyonlar zamanla karaciğerin skar dokusuyla kaplanmasına yol açar. Karaciğer sirozu yaşanmasına neden olabilir. Obezite, tip 2 diyabet, yüksek kolesterol gibi durumlar karaciğerde yağ birikimine yol açabilir. Bu yağ birikimi zamanla inflamasyon ve skarlaşmaya neden olabilir. Vücudun bağışıklık sistemi kendi karaciğer hücrelerine saldırdığında, karaciğerde iltihaplanma ve hasar oluşur. Bu durum da yol açabilir. Wilson hastalığı, bazı hastalıklar, karaciğerde aşırı miktarda metal birikimine neden olur. Bu da yol açabilir.
Safra yollarının tıkanması veya hasar görmesi sonucu safra karaciğerin içinde birikebilir. Bu da karaciğerde inflamasyona ve siroza neden olabilir. Bazı ilaçların uzun süreli kullanımı veya toksinlere maruz kalma, karaciğer hücrelerine zarar vererek yol açabilir. Tüberküloz, sıtma, brucella gibi enfeksiyonlar karaciğerde hasara ve siroza neden olabilir. Karaciğer sirozu geri döndürülemez bir hastalıktır. Buna rağmen, erken teşhis ve tedavi ile ilerlemesi yavaşlatılabilir. Komplikasyonlar kontrol altına alınabilir. Bu nedenle risk faktörlerinden kaçınmak ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak önemlidir.
Karaciğer Sirozu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavinin en önemli aşaması, alkol tüketimini tamamen bırakmaktır. Aynı zamanda karaciğere zarar verebilecek diğer ilaçlar ve maddelerden de kaçınılmalıdır. Sağlıklı beslenme büyük önem taşır. Düşük sodyumlu diyet, vücutta sıvı birikimini (asit) önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca protein alımı, karaciğerin durumuna göre düzenlenmelidir. Semptomları ve komplikasyonları yönetmek için çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Örneğin, asiti kontrol altına almak için diüretikler (idrar söktürücüler) kullanılabilir.
Enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotikler verilebilir. Karaciğer sirozu, yemek borusu ve mide varislerine neden olabilir. Bu varislerin kanamasını önlemek için beta blokerler gibi ilaçlar kullanılabilir. Kanama durumunda endoskopik tedavi (bant ligasyonu) gerekebilir. İleri düzeyde siroz vakalarında, karaciğer nakli en etkili tedavi seçeneği olabilir. Nakil, hastalıklı karaciğerin sağlıklı bir donör organı ile değiştirilmesini içerir. Hepatit B veya C enfeksiyonu sonucu gelişmişse, bu virüslere yönelik antiviral tedaviler uygulanır.
Bu tedaviler, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. Bir diğer komplikasyonu olan karın boşluğunda sıvı birikmesi (asit), paracentez adı verilen bir işlemle tedavi edilir. Bu işlemde, bir iğne yardımıyla karındaki fazla sıvı boşaltılır. Hastalar enfeksiyonlara karşı daha hassas olabilirler. Bu nedenle, uygun aşılama programları ve enfeksiyonlardan korunma önlemleri önemlidir. Karaciğer sirozu tedavisi, hastalığın nedenine ve şiddetine bağlı olarak kişiye özel olarak planlanır. Erken tanı ve uygun tedavi, ilerlemesini yavaşlatabilir. Hastanın yaşam kalitesini artırabilir. Ancak, tedaviye rağmen ilerleyebilir, bu yüzden düzenli doktor kontrolleri önemlidir.
