Karaciğerin yaralanma, hasar sonucu normal dokusunun skar dokusuyla yer değiştirmesidir. Bu süreç, karaciğerin fonksiyonlarını yerine getirmesini zorlaştırır. Kronik alkol tüketimi, viral hepatitler ve yağlı karaciğer hastalığı gibi durumlar yol açabilir. Karaciğer fibrozisi, siroza dönüşebilir ve karaciğer yetmezliği riskini artırabilir. Erken teşhis, tedaviyle ilerlemesi durdurulabilir.
Karaciğer Fibrozisi Belirtileri Nelerdir?
Vücudun enerji seviyesinin düşmesi en yaygın belirtilerden biridir. Karaciğerin büyümesi sonucu sağ üst karın bölgesinde ağrı olabilir. Cildin sararması, karaciğerin bilirubin adı verilen maddeyi yeterince işleyememesinden kaynaklanır. İlerleyen karaciğer fibrozisi ile birlikte iştah kaybı ve kilo kaybı görülebilir. Karın (asit) ve bacaklarda sıvı birikmesi (ödem) yaygın belirtiler arasındadır. Safra tuzlarının birikmesine bağlı olarak ciltte yaygın bir kaşıntı olabilir.
Sindirim sorunları ve mide bulantısı görülebilir. Ciltte morluklar, karaciğerin pıhtılaşma faktörlerini üretememesi sonucu oluşabilir. İleri evrede, amonyak gibi toksik maddelerin birikmesi beyin fonksiyonlarını etkileyebilir. Belirtiler, karaciğer fonksiyonlarının bozulduğu ileri evrelerde belirgin hale gelir. Erken teşhis ve tedavi önemlidir çünkü karaciğer fibrozisi siroza dönüşebilir.
Karaciğer Fibrozisi Neden Olur?
Uzun süreli ve aşırı alkol tüketimi karaciğerde hasara neden olabilir. Bu hasar, zamanla karaciğer fibrozisi ve siroza dönüşebilir. Hepatit B ve Hepatit C enfeksiyonları, karaciğerde sürekli bir iltihaplanma ve hasara yol açabilir. Bu iltihaplanma, yara dokusu oluşumuna neden olarak yol açabilir. Karaciğerde yağ birikmesi, iltihaplanmaya ve yara dokusu gelişimine neden olabilir. Bu durum, özellikle obezite, tip 2 diyabet ve yüksek kolesterol gibi risk faktörleri olan kişilerde yaygındır. Bağışıklık sisteminin karaciğer hücrelerine saldırdığı otoimmün hastalıklar da neden olabilir.
Wilson hastalığı, hemokromatoz gibi bazı genetik bozukluklar, yol açar. Bazı ilaçlar ve toksik maddeler, karaciğerde hasara neden olabilir. Bu da gelişmesine yol açabilir. Safra yollarında tıkanıklık veya iltihaplanma, karaciğerin safra akışını bozabilir. Zamanla durumun yaşanmasına neden olabilir. Karaciğer fibrozisi tedavi edilmediğinde ilerleyebilir ve siroza dönüşebilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi önemlidir.
Karaciğer Fibrozisi Nasıl Tedavi Edilir?
Hepatit B veya C’nin sebep olduğu durum, antiviral ilaçla tedavi edilerek durdurulur. Erken tedavi, ilerlemesini engelleyebilir. Alkol tüketimi karaciğer fibrozisi yaşanmasına yol açan yaygın nedenlerden biridir. Alkolü tamamen bırakmak, ilerlemesini durdurabilir. Obezite, yüksek kolesterol ve insülin direnci gibi durumlar yağlı karaciğer hastalığına yol açabilir. Diyet, egzersiz ve kilo kaybı ile bu durumun kontrol altına alınması ilerlemesini durdurur.
Fibroza yol açan ilaçlar veya kimyasal maddeler tespit edilip kesilmelidir. İlerlemesini durdurabilecek bazı antifibrotik ilaçlar üzerinde araştırmalar sürmektedir. Bu ilaçlar, ilerlemesini yavaşlatmayı veya durdurmayı amaçlar. Bazı enflamatuar süreçler ilerlemesine katkıda bulunabilir. Bu süreçleri kontrol altına almak, ilerlemesini yavaşlatabilir. Sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz, karaciğer sağlığını destekler. Karaciğere zararlı yağ birikimini azaltarak ilerlemesini yavaşlatabilir. Alkol tüketimini tamamen bırakmak gerekir. Karaciğere zarar verebilecek kimyasallardan kaçınmak son derece önemlidir. Eğer ilerlemişse ve siroz gibi ciddi bir karaciğer hasarı oluşmuşsa, karaciğer nakli son çare olarak değerlendirilir. Bu, karaciğer işlevlerinin tamamen bozulduğu durumlar için uygulanır. İlerlemesini kontrol altında tutmak için düzenli doktor kontrollerine gitmek gerekir. karaciğer fonksiyonlarının izlenmesi ve gerektiğinde tedavi planının değiştirilmesi önemlidir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, karaciğer fibrozisi ilerlemesi o kadar durdurulur.
