İnflamatuar bağırsak hastalıkları (IBD) grubuna dahil olan kronik bağırsak rahatsızlığına crohn hastalığı denir. İltihaplı bağırsak hastalıkları grubunda yer alan bir diğer önemli hastalık ise ülseratif kolittir. Sindirim sisteminin herhangi bir bölümünü etkileyebilir, ancak genellikle ince bağırsakların alt kısmı ve kalın bağırsakta görülür.
Crohn Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ancak genellikle şu semptomlar görülebilir. Karın bölgesinde şiddetli veya kramp tarzında ağrılar hissedebilirsiniz. Bu ağrılar genellikle hastalığın etkilediği bölgelere yakın olabilir. Sulu, sık ve bazen kanlı dışkılama şeklinde ishal yaşanabilir. Bu ishal bazen gece uykunuzu bölebilir. Karın bölgesinde şişlik hissi ve gaz sıkıntısı yaşanabilir.
Crohn hastalığı sık sık yorgunluğa neden olabilir. Vücutta iltihaplanma sürekli devam ettiği için enerji seviyeleri düşebilir. Hastalık, iştah kaybına neden olabilir ve kilo kaybına yol açabilir. Bağırsak duvarındaki iltihap nedeniyle kanamalar meydana gelebilir ve bu da dışkılarda kan görmeye yol açabilir. Ağız içinde ve dudak çevresinde aftlar meydana gelebilir. Deride döküntüler, kızarıklıklar veya yaralar şeklinde belirtilere neden olabilir.
Gözlerde kızarıklık, ağrı veya tahriş gibi sorunlar görülebilir. Eklem ağrıları ve şişlikler, hastalığa eşlik edebilir. Bu belirtiler her hastada farklı şiddette ve şekillerde ortaya çıkabilir. Eğer bu belirtilerden herhangi biri veya birkaçı sizde görülüyorsa, bir doktora danışmanız önemlidir. Crohn hastalığı tedavisi ve teşhisi uzman bir doktor tarafından yapılmalıdır. Unutmayın ki belirtiler sadece bu hastalığa özgü değildir, bu nedenle kesin bir teşhis için tıbbi yardım gereklidir.
Crohn Hastalığı Risk Faktörleri Nelerdir?
Hastalığın risk faktörlerinin bazıları şunlardır: Aile öyküsü, hastalığın gelişme riskini artırır. Birinci derece akrabalarında bu hastalık olan kişilerde hastalık riski daha yüksektir. Genetik yatkınlık, belirli genlerdeki değişikliklerle ilişkilendirilmiştir. Bağışıklık sistemi sorunları, crohn hastalığı riskini artırabilir. Bağışıklık sistemi, vücudu dış tehditlere karşı korurken aynı zamanda vücut kendi dokularına saldırabilir. Bağışıklık sistemi bağırsak duvarına saldırarak iltihaplanmaya neden olabilir. Sigara içmek, riski artırabilir. Sigara içmek, hastalığın başlamasını ve alevlenmesini tetikleyebilir. Bunun yanı sıra, diyet faktörleri ve bazı enfeksiyonlar da riski etkileyebilir. Ancak çevresel etkilerin rolü hala net değildir. Genellikle genç yetişkinlik döneminde (20-30’lu yaşlar) başlar.
Ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Kadınlarda ve erkeklerde eşit olarak görülme eğilimindedir. Batı ülkelerinde bu hastalık daha sık görülürken, gelişmekte olan ülkelerde daha düşük yaygınlıktadır. Bu durum, yaşam tarzı ve diyet farklılıklarından kaynaklanabilir. İmmünolojik dengesizlikler, bağışıklık sisteminin bağırsak duvarına saldırmasına ve iltihaplanmaya yol açar. Bu faktörler, hastalığın gelişiminde rol oynayabilir. Hastalığın tam olarak nasıl geliştiği ve hangi faktörlerin en önemli olduğu hala tam olarak anlaşılmamıştır. Bu risk faktörleri hastalığın karmaşık etiyolojisini yansıtır ve her bireyde farklı şekillerde etki edebilir. Eğer crohn hastalığı riskiniz olduğunu düşünüyorsanız veya semptomlarınız varsa, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.
Crohn Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi yöntemleri, hastalığın şiddeti, yaygınlığı ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Crohn hastalığı tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır. Bazı hastalarda belirli yiyecekler veya besin grupları semptomları kötüleştirebilir. Diyet değişiklikleri ve beslenme planları hastalığın yönetiminde etkili olabilir. İlaç tedavilerine yanıt vermeyen veya ciddi komplikasyon gelişen hastalar olabilir. Bunlar için cerrahi müdahale gerekebilir.
Hasarlı bağırsak bölgeleri çıkarılabilir veya daralmış bölgeler düzeltilir. Anti-diyare ilaçları, ağrı kesiciler ve diğer semptomları hafifletici ilaçlar kullanılabilir. Bağırsak florasını dengelemek ve bağışıklık sistemi yanıtını iyileştirmek için probiyotik ve prebiyotik takviyeler kullanılır. Tedavi yaklaşımı, hastalığın seyrine, hastanın sağlık durumuna ve tedaviye yanıtına göre değişebilir. Bir uzman doktor, hastalığın tanısı ve tedavi planının oluşturulması konusunda rehberlik edebilir.
