İnce veya kalın bağırsakta yiyecek, sıvı ve gazın geçişinin engellendiği bir durumdur. Bağırsak tıkanıklığı, mekanik veya işlevsel nedenlerden kaynaklanabilir. Belirtileri karın ağrısı, şişkinlik, kusma ve kabızlıktır. Acil müdahale gerekebilir çünkü bağırsak dokusu zarar görebilir. Tedavi yöntemleri tıkanıklığın nedenine göre değişir; ilaçlar, sıvı desteği veya cerrahi müdahale uygulanabilir. Erken teşhis önemlidir.
Bağırsak Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?
Genellikle dalgalı ve periyodik karın ağrıları görülür. Ağrı zaman zaman artabilir veya hafifleyebilir. Karında belirgin bir şişlik hissedilir. Gaz ve sıvı birikimi nedeniyle karın genişleyebilir. Sık sık mide bulantısı ve kusma görülebilir. Kusma, bağırsak tıkanıklığı yerine bağlı olarak değişebilir; bazen gıdalı, bazen ise safitli olabilir. Bağırsak hareketlerinin durmasıyla sonuçlanabilir. Rektal kanama veya mukus gelmesi nadir durumlarda görülebilir.
Normalden daha fazla veya tamamen sessiz bağırsak sesleri olabilir. Sıvı ve elektrolit kaybı yaşanabilir. Aşırı susuzluk hissi ve halsizlik görülebilir. Vücudun genel enerji seviyesinde düşüş yaşanabilir. Enfeksiyon veya bağırsakta perforasyon gibi ciddi komplikasyonlar geliştiğinde ateş görülür. Bağırsak tıkanıklığı ciddi ve potansiyel olarak hayati tehlike oluşturabilecek bir durumdur. Yukarıdaki belirtilerden birini yaşıyorsanız, derhal bir uzmana başvurmanız önemlidir.
Bağırsak Tıkanıklığı Neden Olur?
Ameliyat sonrası karın içinde oluşan skar dokusu bağırsakları birbirine yapıştırarak neden olabilir. Karın duvarındaki zayıf noktalardan bağırsakların dışarı çıkıp sıkışması sonucu meydana gelebilir. Hem iyi huylu hem de kötü huylu tümörler bağırsak kanalını daraltarak yol açabilir. İntussusepsiyon, bir bağırsak segmentinin diğerinin içine girmesiyle oluşan durumdur. Özellikle çocuklarda yaygındır.
Volvulus, bağırsakların kendi etrafında dönerek bağırsak tıkanıklığı oluşturmasıdır, genellikle ince bağırsakta görülür. Crohn hastalığı gibi kronik inflamasyon durumları bağırsak duvarını kalınlaştırarak sebep olabilir. Sertleşmiş dışkı birikimi bağırsak geçişini engelleyebilir. Yutulan objeler veya nadiren bazı tıbbi malzemeler yol açabilir. Bu nedenler dışında doğumsal anomaliler veya divertikül hastalıkları gibi diğer faktörler de sebep olabilir. Belirtiler fark edildiğinde hemen tıbbi yardım almak önemlidir.
Bağırsak Tıkanıklığı Nasıl Tedavi Edilir?
Belirtiler ortaya çıktığında derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Doktor, fizik muayene ve gerekli görüntüleme yöntemleri (röntgen, tomografi) ile tanıyı koyar. İntravenöz (damar içi) sıvılar verilerek dehidrasyon önlenir. Mide içeriğini boşaltmak için tüp yerleştirilir. Bağırsakların dinlenmesi için oral beslenme geçici olarak kesilir. Enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotikler kullanılabilir.
Ağrıyı kontrol altına almak için uygun ilaçlar verilir. Bağırsak tıkanıklığı nedeni cerrahi gerektiriyorsa (örneğin, tümör, bağırsak kıvrılması) ameliyat yapılır. Laparoskopi gibi yöntemlerle daha az travmatik müdahaleler tercih edilebilir. Perforasyon riski olan durumlarda sürekli takip edilir. Kan testleri ile elektrolit seviyeleri izlenir ve düzeltilir.
Bağırsak fonksiyonları normale döndükçe beslenme yavaş yavaş başlatılır. Cerrahi sonrası iyileşme süreci izlenir ve gerekli bakım sağlanır. Tekrarlayan tıkanıklık riskini azaltmak için düzenli sağlık kontrolleri yapılır. Lif açısından zengin ve dengeli beslenme bağırsak sağlığını destekler. Bağırsak tıkanıklığı ciddi bir sağlık sorunudur ve tedavi süreci kişiye özel olarak doktor tarafından yönetilmelidir. Herhangi bir belirti durumunda derhal bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir.
